Bạn có thường xuyên dành thời gian chăm sóc tâm hồn của mình không?
Trong một buổi trò chuyện, mình đã hỏi một người bạn hàng ngày bạn có dành thời gian để chăm sóc tâm hồn không. Bạn của mình khá ngạc nhiên, mỉm cười kèm theo một cái lắc đầu rồi trả lời: “Chăm sóc tâm hồn chỉ dành cho những người mộng mơ yêu viết lách như cậu thôi. Còn mình, tâm hồn mình có gì đâu để chăm sóc.”
“Việc chăm sóc tâm hồn không chỉ dành cho những người viết lách hay làm thứ liên quan đến sáng tạo. Tất cả chúng ta đều có một thế giới bên trong, một đời sống tinh thần cần phải chăm sóc và nuôi dưỡng.” Mình đã chia sẻ suy nghĩ của mình với bạn ấy như thế.
Cuộc sống hiện đại, với guồng quay công việc và sự căng thẳng của nhịp sống vội vã, bận rộn. Thật dễ để chúng ta bỏ qua việc chăm sóc sức khỏe tinh thần và hiểu được tầm quan trọng của hành động này.
Trước đây, mình từng suy nghĩ giống như bạn. Từng nghĩ để theo đuổi ước mơ, cần phải liên tục làm việc. Vậy nên, mình chỉ chăm chăm lao vào những mục tiêu, chẳng đoái hoài đến bản thân. Thời gian đó, vì căng thẳng nên mình rất dễ nổi nóng, tức giận với bản thân và cả những người xung quanh từ những chuyện vụn vặt nhất.
Khi hiểu được tầm quan trọng của việc chăm sóc đời sống tinh thần. Sự thấu hiểu giúp mình có những hành động thay đổi tích cực trong lối sống. Đó là lý do tại sao mình đã hỏi bạn của mình và hôm nay mình muốn viết về chủ đề chăm sóc, nuôi dưỡng đời sống tinh thần.
Chúng ta đang trong cuộc khủng hoảng tinh thần tập thể
Trong cuộc sống hiện đại, chúng ta thường phải đối mặt với nhiều áp lực trong công việc. Với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế, năng suất và cống hiến của con người là yếu tố quan trọng để đạt được thành công. Tuy nhiên, làm việc nhiều để đạt được sự giàu có và thu nhập cao, chúng ta càng phải đương đầu với những áp lực và căng thẳng tinh thần và thể chất. Những tác động này nếu không biết cách kiểm soát có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của mỗi người.
Trong một nghiên cứu gần đây của Tổ chức Y tế Thế giới và Tổ chức Lao động Quốc tế cho thấy việc làm hơn 55 giờ một tuần có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe của con người. Cũng theo nghiên cứu, làm việc hơn 55 giờ có thể gây ra căn bệnh động mạch vành, tình trạng đau hoặc khó chịu ở ngực tái phát.
Bên cạnh đó, chúng ta đang sống trong thời đại của thông tin phát triển nhanh chóng. Cùng với những giá trị hữu ích, Internet cũng là nơi chứa đựng nhiều thông tin rác và tiêu cực. Trên mạng, chúng ta thường xuyên đọc được những thông tin không rõ nguồn gốc, sự truyền bá những giá trị sống sai lệch và không đúng đắn. Nhiều người thường sử dụng những sự cố của người khác để chế nhạo và bình luận ác ý, thậm chí là để câu view. Mạng xã hội còn là nơi gieo vào bản thân mỗi người chúng ta tâm lý tiêu cực, ganh đua và ghen tỵ.
Mỗi người trong chúng ta dành bao nhiêu thời gian trong ngày để xem hoạt động của những người nổi tiếng, bạn bè người xung quanh, quan tâm đến số tiền kiếm được, căn nhà họ mua, chiếc xe sang trọng họ đi, chuyện tình yêu của họ rồi cảm thấy có chút tủi thân, sau đó tự so sánh mình với cuộc sống thông qua bức ảnh chúng ta nhìn thấy?
Mình cũng thường phải đương đầu với những cảm xúc đố kỵ trong lòng̣ khi xem những bức ảnh lộng lẫy ai đó trên mạng, dù biết đó không phải là tất cả những gì diễn ra trong cuộc sống họ. Nhưng thật khó để ngăn cảm giác chạnh lòng, tự so sánh. Vậy nên gần đây mình quyết định hạn chế sử dụng mạng xã hội, để giúp bản thân bớt đi việc bị cuốn theo những luồng suy nghĩ tiêu cực không đem lại lợi ích.
Cuộc sống càng hỗn loạn, thì mỗi người chúng ta lại càng phải ý thức hơn về việc tự chăm sóc bản thân, nhất là đời sống tinh thần, yếu tố quan trọng, nhưng ít được quan tâm.
Vậy nuôi dưỡng và chăm sóc tinh thần là gì?
Đó là những khoảnh khắc bạn ngồi xuống, lắng nghe cảm xúc và suy nghĩ của bản thân, chú ý đến những mong muốn xuất phát bên trong bạn, đó cũng là quãng thời gian bạn cho phép đầu óc được nghỉ ngơi, thư giãn, chìm đắm vào những giá trị tích cực, đẹp đẽ.
Lợi ích của việc nuôi dưỡng tâm hồn:
“Thở. Đi thôi. Và hãy nhắc nhở bản thân rằng chính khoảnh khắc này là khoảnh khắc duy nhất mà bạn biết chắc rằng mình có.”
Oprah Winfrey
Chăm sóc, nuôi dưỡng tâm hồn hay có thể là sức khỏe tinh thần là rất quan trọng.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mô tả việc chăm sóc sức khỏe tinh thần có giá trị tích cực, luôn cần thiết nhằm củng cố khả năng định hình cuộc sống của mỗi người.
Sức khỏe tinh thần là nhu cầu cơ bản của con người đến mức được coi là quyền cơ bản của con người (WHO, 2022).
Đời sống tinh thần lành mạnh giúp con người cảm thấy tốt về tương lai, với khả năng xử lý những thời điểm và sự kiện căng thẳng trong mọi lĩnh vực của cuộc sống (Seligman, 2011).
Theo nghiên cứu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống dịch bệnh, 2021; Seligman, 2011; Snyder, 2021), lợi ích quan trọng trong việc chú chăm sóc tinh thần, thế giới bên trong sẽ giúp con người
- Quản lý căng thẳng, liên hệ với những người khác và đưa ra những lựa chọn tích cực phù hợp với những giá trị nội tại.
- Sức khỏe tinh thần có liên hệ mật thiết với sức khỏe thể chất. Nếu chúng ta sức khỏe tinh thần kém—như chứng trầm cảm và lo lắng kéo dài có thể là một yếu tố gây ra nhiều tình trạng sức khỏe nghiêm trọng hoặc biểu hiện, giả như bệnh tim, tiểu đường và tàn phế. Chăm sóc sức khỏe tinh thần, nuôi dưỡng tinh thần là việc chúng ta chăm sóc nuôi dưỡng sức khỏe thế chất.
- Tăng cảm giác bình tĩnh, hạnh phúc, hài lòng và cảm giác rằng chúng ta có một cuộc sống viên mãn.
Một vài gợi ý để chăm sóc tâm hồn:
- Đến gần thiên nhiên, tận hưởng ánh nắng dịu nhẹ, tham gia các hoạt động như tập yoga, thiền định, nghệ thuật, xem phim, âm nhạc, vẽ tranh, viết lách, đọc sách và dành thời gian với những người bạn yêu thương và tin tưởng. Những hoạt động này đã được nhắc đến nhiều, nhưng mình vẫn muốn viết lại vì chúng nhưng thực sự rất hữu ích để chăm sóc một đời sống tinh thần khỏe mạnh và phong phú. Bạn không cần tham gia hoạt động này theo cách của một nghệ sĩ chuyên nghiệp bạn nhìn thấy ti vi, mạng xã hội. Bạn hãy trở thành nghệ sĩ theo cách riêng mình với mục tiêu giúp đỡ tâm hồn mình được thư giãn, đắm chìm những điều đẹp đẽ và ý nghĩa.
- Mỗi ngày, hãy dành ít nhất 10-15 phút để tự trò chuyện với chính mình, hỏi mình những câu hỏi như: “Điều gì sẽ giúp mình cảm thấy có mối liên hệ với điều gì đó lớn hơn ở bên trong mình?” “Hiện tại bản thân mong muốn điều gì?” “Điều gì mang lại cho mình niềm vui?”. Sau đó hãy thực hiện những hành động nhỏ theo tiếng nói vang lên trong đầu bạn.
- Đôi khi hãy chủ động rời khỏi mạng xã hội, tắt điện thoại để tận hưởng cuộc sống thực sự và nghỉ ngơi.
- Chăm sóc tâm hồn cũng bao gồm việc dành khoảng thời gian để không làm gì cả và cho tâm trí thư giãn hoàn toàn. Hãy để đầu óc được tĩnh lặng như trạng thái của thiền, không suy nghĩ, không ồn ào, và tận hưởng khoảnh khắc yên tĩnh. Đây là cách gần đây mình thường xuyên áp dụng, mỗi buổi trưa mình thường dành 15 phút không làm một điều gì cả, không âm nhạc, không điện thoại.. mặc dù đầu óc mình lao xao nhảy nhót y như chú khỉ nghĩ đủ thứ việc trên đời, những lúc đó mình cố tập trung vào một thứ duy nhất là hơi thở, lúc đầu thấy khó khăn lắm, nhưng tập dần thì quen hơn, thực hiện đều đặn giúp mình cảm nhận được đây chính là quãng thời gian đầu óc mình thực sự nghỉ ngơi, có được sự tĩnh lặng. Không có hình thức phải ngồi một chỗ cố định, nhưng bản chất của nó là thiền, đó là cách chúng ta đưa tâm trí về với hơi thở, để tâm trí không vướng bận vào bất cứ điều gì, dù là mục tiêu hay kế hoạch.
Trên đây một vài gợi ý chăm sóc nuôi dưỡng tâm hồn từ trải nghiệm cá nhân mình, mong chúng có thể hữu ích với bạn.
Vài ngày qua, thông tin về một thần tượng Kpop đã quyết định giải thoát cho chính mình ở tuổi còn rất trẻ, khi sự nghiệp cuộc sống trên đà phát triển. Thông tin này tiếp tục là hồi chuông cảnh báo cho chúng ta về nguy hiểm của một đời sống tinh thần không khỏe mạnh, luôn được giữ kín một cách thầm lặng.
Lục lại hoạt động vài ngày trước đó, người ta vẫn thấy thần tượng mình cười rất tươi còn quay video tiktok với bài nhảy rất vui nhộn. Nhưng hóa ra đó không phải tất cả những điều người bên ngoài có thể nhìn thấy ở một người.
Có thể tất cả chúng ta, những con người miệng luôn tươi cười nhưng bên trong lại đầy ắp sự căng thẳng và bất an. Thần tượng Kpop đã phải chịu áp lực và căng thẳng từ công việc nghề nghiệp đặc thù của họ. Thì chúng ta những người bình thường, sống một cuộc đời bình thường, cũng đang phải chịu áp lực từ cuộc sống, công việc và mối quan hệ của mình. Ai cũng có áp lực riêng trong thế giới mà mỗi người đang sống.
Hiểu được hậu quả của việc kìm nén cảm xúc trong một khoảng thời gian dài, có thể dẫn đến tình trạng bùng phát những cơn giận dữ hoặc quyết định sai lầm nguy hiểm. Vì vậy, ngay từ bây giờ, trong khả năng kiểm soát, chúng ta hãy học cách để ý và quan tâm đến đời sống tinh thần của mình nhiều hơn.
Không phải lúc nào cũng có thể bỏ hết mọi tàn dư, nhưng ít nhất một ngôi nhà thường xuyên được chăm nom và dọn dẹp sẽ có sức sống hơn so với một căn nhà hoang tàn, bỏ trống từ lâu.
Lời kết
Hãy dành thời gian chăm sóc tâm hồn, lắng nghe tiếng nói bên trong bạn, nếu mệt mỏi hãy cho phép mình nghỉ ngơi sau đó quay trở lại. Chẳng có mục tiêu hay kế hoạch nào đó đổ vỡ nếu bạn chọn dành một chút thời gian nho nhoi yêu thương quan tâm đến bản thân.
Hãy bắt đầu từ những điều đơn giản, ở đâu đó trong cuộc sống hàng ngày. Hãy vun vén và chăm sóc đời sống tâm hồn của bản thân mình, bạn nhé.
“Hãy chăm sóc tâm trí của bạn, cơ thể của bạn sẽ cảm ơn bạn. Hãy chăm sóc cơ thể của bạn, tâm trí của bạn sẽ cảm ơn bạn.” – Debbie Hampton
Bài viết được tham khảo nguồn từ:
